Aardbevingen: is de Aarde in shock?

Gent - 12 april 2011

Onderwerp

We kennen aardbevingen vooral als verwoestende gebeurtenissen die hele steden plat leggen. De onwaarschijnlijke beelden van een tsunami die auto’s, boten en huizen als luciferdoosjes meesleurt na de aardschok in Japan, zijn voor altijd op ons netvlies gebrand. Ook de reportages uit het vorig jaar getroffen Haïti, dat een erg moeizame heropbouw kent, blijven nazinderen. In België blijven we gelukkig van het ergste gespaard. Ook al meten seismologen in Ukkel regelmatig kleine aardschokjes, we voelen ze zelden.  

De aardbol in beweging

Het oppervlak van de aarde bestaat uit verschillende aardplaten van gemiddeld zo’n 100 km dik, die langzaam ten opzichte van elkaar bewegen. Satellietmetingen tonen aan dat de snelheid tussen de 0 en 10 cm per jaar ligt. Dat is traag, maar wel snel genoeg om over tientallen miljoenen jaren grote veranderingen te zien. De bewegende platen schuren met de randen langs elkaar en kunnen daarbij enorme spanningen opbouwen. Af en toe komen die spanningen vrij, met een flinke schok als gevolg: een aardbeving.

Bouwen op schokdempers

Meer dan 500 jaar geleden slaagden de Inca’s er al in gebouwen te construeren die relatief goed bestand waren tegen aardbevingen. Vandaag worden er voortdurend nieuwe technologieën ontwikkeld om aardbevingbestendig te bouwen. Japan is er een kei in. De kunst is om een staalconstructie te maken die de muren laat meedansen als de aarde beeft. Zo worden huizen en wolkenkrabbers op gigantische schokdempers gebouwd. Een andere bouwmethode zorgt ervoor dat de basis van een huis deels onafhankelijk kan bewegen van de bovenbouw, waardoor het beven eveneens wordt gedempt. Technologie kan de schade beperken – dat is duidelijk na het recente drama in Japan. Maar hoe ver kan de mens gaan om deze natuurkracht het hoofd te bieden?

Enkele vragen

Gasten

Geoloog Prof. Dr. Marc De Batist

Marc De Batist is verbonden aan de Vakgroep Geologie en Bodemkunde van Universiteit Gent. Hij verricht samen met zijn team onderzoek naar het voorkomen van aardbevingen in het verleden en bestudeert daarom onder meer de opbouw van de bodem van meren in aardbevingsgebieden. Zijn onderzoek focust op dit moment vooral de Chileense regio.

Knack-journalist en moderator Joël De Ceulaer

Joël De Ceulaer is redacteur van het tijdschrift Knack. In 2004 maakte hij de succesvolle tv-serie "Grote Vragen" voor Canvas, waarvan in 2005 het gelijknamige boek verscheen. Vanuit zijn brede interesse schreef hij tientallen stukken over wetenschap, religie en filosofie. Joël is een ervaren moderator, en een grote supporter van het concept wetenschapscafé."


 



Vorige edities in Gent

Mis het volgende wetenschapscafé niet! Schrijf je in op onze nieuwsbrief:

Volg ons op facebook en twitter: