Armoede in België

Gent - 4 februari 2020

Herbeluister het café op Mixcloud.

Onderwerp

Het armoederisico in België is de afgelopen tien jaar amper gedaald. Eén op de vijf Belgen loopt nog altijd het risico op armoede of sociale uitsluiting. In 2008 ging het om 20.8 procent van de bevolking; in 2018 om 19.8 procent. In 10 jaar tijd is er dus structureel niets veranderd. In absolute cijfers is er zelfs een stijging, van een kleine 2.2 miljoen naar 2.25 miljoen mensen die onder de armoedegrens leven.

België zit met 19,8 procent in de middenmoot. Kijken we echter naar de evolutie van de afgelopen tien jaar, dan is ons land geen al te beste leerling, want we blijven al een decennium rond de 20 procent hangen. Daarmee zitten we maar net onder het Europese gemiddelde van 21.7 procent.

Mensen belanden in armoede wanneer ze niet meer in staat zijn om te voorzien in hun basisbehoeften. Armoede kan onder andere bepaald worden op basis van het inkomen. Maar armoede betekent ook kansarmoede. Armoede is een veel complexer probleem dan alleen maar een gebrek aan inkomen. Wie in armoede leeft, zit verstrikt in allerlei vormen van sociale uitsluiting die ook nog eens op elkaar inwerken en elkaar versterken. Enerzijds is er de materiële kloof: mensen vinden geen betaalbare, kwaliteitsvolle woning, stellen doktersbezoek uit, vinden moeilijk werk en kinderen uit kwetsbare gezinnen lopen een groter risico op schoolachterstand.

Die materiële uitsluiting vormt de buitenkant van armoede. De binnenkant van armoede wijst op menselijke gevolgen. Gebrek aan zelfvertrouwen, schaamte, een negatief zelfbeeld. Een armoedesituatie kan reële psychische schade veroorzaken, wat de zoektocht naar werk of naar een geschikte opleiding nog verder bemoeilijkt.

Hoe komt het dat het armoedecijfer in België nog steeds zo hoog ligt? Waar faalt het Belgische beleid? Tijdens dit wetenschapscafé gaan we dieper in op de verschillende oorzaken en gevolgen van armoede en hebben we het ook over het Belgische armoedebeleid.

Vraagjes

Welke indicatoren worden er gebruikt om armoede te meten?

Biedt tewerkstelling voldoende bescherming tegen armoede?

Hoeveel sociale woningen zijn er in België en hoeveel personen staan er op de wachtlijst?

Hoeveel procent van de bevolking leeft in een woning van slechte kwaliteit?

Is er meer armoede in de stad dan op het platteland?

Hoeveel mensen doen beroep op voedselbedeling?

Welke invloed heeft armoede op het welbevinden?

Gasten

Caroline Vandekinderen

Caroline Vandekinderen is als postdoctoraal onderzoeker verbonden aan de vakgroep Sociaal Werk van de HOGENT. Haar onderzoeksinteresses betreffen armoede en sociale uitsluiting, burgerschap, gender, disability & mental health. Ze brengt deze thema’s in beeld vanuit interpretatieve en biografische onderzoeksbenaderingen.

Bart Van Bouchaute

Bart Van Bouchaute studeerde sociaal werk en politieke wetenschappen. Hij doceert over politiek en beleid, en over het domein wonen in de opleiding sociaal werk van de Arteveldehogeschool. Hij is ondervoorzitter van Samenlevingsopbouw Gent.

Tina De Gendt

Tina De Gendt is freelance journalist en historica. Ze schrijft ondermeer voor Psychologies, was coördinator van de wetenschapsbijlage van De Morgen en werkte mee aan uiteenlopende publicaties omtrent mentale en sociale gezondheid.

Praktisch

Het wetenschapscafé Gent vindt plaats in Eetcafé Toreke, Vlotstraat 22 in Gent. Het gesprek start om 20.00 uur, maar kom gerust wat vroeger. Je kan voordien een spaghetti (bolognaise of veggie) bestellen aan de toog tussen 18.00 uur en 19.45 uur. Inschrijven hoeft niet en de toegang is gratis.